Biljna vlakna umanjuju rizik od raka – dr. Nil Nidli

Druga klasa hranljivih materija koju bi neki uključili među fitohemikalije su biljna vlakna. U vlakna spadaju delovi biljnih materija koji su otporni na varenje u normalnom ljudskom crevnom sistemu. Kao što postoji više različitih vrsta vitamina, takođe postoji mnogo različitih vrsta vlakana. Tu spadaju celuloza, hemiceluloza, lignin, pektini, mucilaze i algalni polisaharidi. Glavni izvori vlakana u hrani su povrće, voće, integralne žitarice i mahunarke. U mesu, mleku, jajima, siru ili bilo kom drugom životinjskom proizvodu praktično nema vlakana. Ishrana bogata vlaknima jasno umanjuje rizik od razvijanja raka debelog creva. Doktori Houv (Howe), Benito (Benito), i saradnici su analizirali rezultate 13 istraživanja koja su posmatrala uticaj unosa vlakana na razvoj raka debelog creva. Kada su proučavali unos vlakana pronašli su snažan odnos: što je više vlakana korišćeno u ishrani, to je manji rizik od raka debelog creva. Posebno, kada su istraživači podelili ljude u pet grupa na osnovu nivoa unosa vlakana, oni sa najnižim unosom vlakana imali su najveći rizik od raka debelog creva. Čak i oni sa sledećom najnižom grupom potrošača vlakana su i dalje imali 21% manje slučajeva raka debelog creva u poređenju sa osobama koje su jele najmanje vlakana. One u grupi sa prosečnim unosom vlakana imale su 31% manji, one sa unosom vlakana donekle iznad proseka imale su 37% manji, a osobe sa najvećim unosom vlakana imale su skoro 50% manji rizik od ovog čestog raka.

 

 

U prethodnim člancima razmatrali smo podatke harvardskog istraživanja praćenja zdravstvenih radnika. Istraživači su proučavali odnose načina života i oštećenja koja prethode raku debelog creva, poznatih kao kolorektalni adenomi. Pored pronalaženja veza sa alkoholom, harvardska grupa je dokumentovala odnose između ovih adenoma i velike potrošnje zasićenih masnih kiselina, kao i malog unošenja vlakana. Jasno je navedeno da su oni sa velikim unošenjem zasićenih masnih kiselina imali dvostruko veći rizik od ovih oštećenja. Muškarci sa najslabijim unošenjem vlakana su imali skoro tri puta veći rizik od kolorektalnih adenoma u poređenju sa onima koji su redovno koristili vlakna. Kada su uočili grupu muškaraca koji su jeli velike količine zasićenih masnih kiselina i malo vlakana, otkrili su da se kod njih javljao približno četiri puta veći rizik u odnosu na one sa ishranom siromašnom zasićenim masnim kiselinama i bogatom vlaknima. Vlakna u ishrani pružaju zaštitu i u vezi sa drugim tipovima raka. Na primer, pokazano je da ishrana bogata vlaknima umanjuje pojavu raka dojke za više od 50%. Dr Dejvid Rouz (David Rose) iz Američke zdravstvene fondacije veruje da dokazi ukazuju da vlakna “mogu povoljno da izmene povećani rizik od raka dojke povezan sa tipičnom američkom ishranom bogatom mastima i siromašnom vlaknima”. On ukazuje da vlakna mogu da deluju na niz načina kako bi se umanjio rizik od raka dojke, ali je prvenstveni efekat verovatno preko delovanja ili na aktivnost, ili na metabolizam estrogena. Sa biljnim vlaknima su povezani biljni estrogeni (“fitoestrogeni povezani sa vlaknima”) koji mogu da umanje rizik od raka dojke. Takođe postoje dokazi da vlakna mogu da deluju na crevnu reapsorpciju estrogena – očekuje se da to takođe umanji rizik od raka dojke.

 

 

Selen je mikromineral koji se nalazi u integralnim žitaricama, kao što je pšenica uzgajana u severnoj i Južnoj Dakoti na zemljištu bogatom selenom. Ishrana bogata selenom (približno 200 do 400 mikrograma dnevno) umanjuje rizik od raka pluća, debelog creva i prostate. Međutim, još jedna reč opreza za one koji koriste dodatke: prevelika količina selena je toksična i prouzrokuje gubitak kose i noktiju, zadah, ili druge simptome.